System zasiłków dla bezrobotnych we Francji, zwany Allocation de Retour à l’Emploi (ARE), ma na celu zapewnienie wsparcia finansowego osobom, które straciły pracę nie z własnej winy. System ten finansowany jest z składek społecznych, głównie przez składki pracownicze i pracodawcze: odprowadzane z wynagrodzeń pracowników i opłacane przez pracodawców. Jest on zarządzany głównie przez francuski urząd pracy zwany France Travail (Francja Praca).
Warunki kwalifikacyjne
Aby być uprawnionym do zasiłku dla bezrobotnych, należy spełnić kilka kryteriów:
- Utrata pracy z przyczyn niezależnych od pracownika: zwolnienie, zakończenie umowy na czas określony, rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, lub rezygnacja z uzasadnionych przyczyn (przeprowadzka za współmałżonkiem, itp.),
- Okres zatrudnienia: trzeba przepracować co najmniej 6 miesięcy (130 dni lub 910 godzin) w ciągu ostatnich 24 miesięcy (lub 36 miesięcy dla osób powyżej 53 roku życia).
- Rejestracja w France Travail: należy zarejestrować się jako osoba poszukująca pracy i podejmować aktywne działania w celu znalezienia zatrudnienia.
Kwota zasiłku, czyli Allocation de Retour à l’Emploi (ARE), jest obliczana na podstawie wcześniejszych zarobków:
- Okres ubezpieczenia (la durée de l’affiliation) to minimalna liczba przepracowanych godzin lub dni uprawniająca do świadczenia z tytułu powrotu do pracy (ARE). Ten minimalny okres wynosi aktualnie 130 przepracowanych dni lub 910 godzin (co odpowiada około 6 miesiącom). Ten minimalny okres może być realizowany w kilku etapach (z kilkoma umowami o pracę).
- Dzienna stawka referencyjna (Salaire Journalier de Référence – SJR): obliczana na podstawie zarobków brutto z ostatnich 24 miesięcy, podzielona przez liczbę przepracowanych dni. W przypadku osób w wieku 53 lat i więcej, brane są pod uwagę zarobki brutto z ostatnich 36 miesiecy.
- Dzienna kwota zasiłku: zazwyczaj wynosi od 57% do 75% SJR, z ustawowym minimum i maksimum.
- Okres pobierania zasiłku : czas, przez który można pobierać zasiłek dla bezrobotnych, zależy od długości okresu zatrudnienia przed utratą pracy.
- Okres zatrudnienia: za każdy przepracowany dzień przysługuje jeden dzień zasiłku. Maksymalny okres wynosi 24 miesiące dla osób poniżej 53 roku życia, 30 miesięcy dla osób w wieku 53-54 lata i 36 miesięcy dla osób powyżej 55 roku życia.
Aby kontynuować pobieranie zasiłku, osoba bezrobotna musi:
- Aktywnie szukać pracy: obejmuje to odpowiadanie na oferty, uczestniczenie w rozmowach kwalifikacyjnych i korzystanie z oferowanych szkoleń.
- Uczestniczyć w spotkaniach z France Travail : stawiać się na wezwania i przestrzegać zaleceń doradcy.
- Dokumentować swoje działania w poszukiwaniu pracy: dostarczać dowody swoich działań (np. aplikacje, odpowiedzi pracodawców).
W ramach tegorocznej nowej reformy ubezpieczenia od utraty pracy, niektóre zasady regulujące dostęp do ARE zostały zmienione.
Beneficjenci będą musieli przepracować 8 miesięcy w ciągu ostatnich 20 miesięcy, aby uzyskać prawo do zasiłku dla bezrobotnych, w porównaniu z obecną zasadą 6 miesiący w ciągu ostatnich 24 miesięcy. Wiek dostępu do dla tak zwanego programu seniorów ( fillière senior) został podniesiony z 55 do 57 lat. Obecnie osoby poszukujące pracy w wieku powyżej 55 lat mają prawo do maksymalnie 27 miesięcy okresu wypłaty zasiłku. Okres ten ma zostać skrócony do 22,5 miesięcy. Przy założeniu, że stopa bezrobocia utrzyma się w przedziale od 6,5% do 9%. Jeśli spadnie poniżej 6,5%, okres ten zostanie skrócony do 17 miesięcy. Jeśli wzrośnie powyżej 9%, może zostać przywrócony do 27 miesięcy. Zgodnie z nowymi zasadami, aby skorzystać z przedłużenia maksymalnego czasu wypłaty świadczenia, trzeba będzie mieć ukończone 57 lat. Poniżej tego progu zastosowanie będzie miał ogólny system świadczeń, który zostanie skrócony do 15 miesięcy (w porównaniu z 18 obecnie). Jeśli stopa bezrobocia przekroczy 9%, okres ten zostanie wydłużony do 20 miesięcy. Z drugiej strony, jeśli stopa bezrobocia spadnie poniżej 6%, zostanie ona skrócona do 12 miesięcy. Dla przypomnienia, osoby w wieku 53-55 lat są obecnie uprawnione do 22,5 miesięcznego zasiłku. Celem reformy jest również stworzenie „premii za zatrudnienie seniorow” dla osób w wieku powyżej 57 lat powracające do pracy, która jest mniej płatna niż ich poprzednia praca. Jeśli, na przykład, osoba ta zarabiała 3000 euro brutto miesięcznie w swojej ostatniej pracy i znajdzie pracę płatną 2000 euro brutto miesięcznie, France Travail wypłaci jej 1000 euro przez rok, aby wyrównać różnicę.
Jednakże, reforma, która pierwotnie miała wejść w życie 1 grudnia 2024 r., została zawieszona przez rząd po wyborach parlamentarnych w lipcu tego roku. Obecne zasady zostały przedłużone do 30 września 2024 roku. Nowy rząd będzie musiał zdecydować, jak kontynuować tę reformę. Rząd zamierza zaoszczędzić 3,6 miliarda euro rocznie i zwiększyć liczbę osób pracujących o 90 000. Zmiany te mogą mieć jednak szczególnie negatywny wpływ na pracowników o niestabilnej sytuacji zawodowej, ludzi młodych i osoby najstarsze. Reforma pozostaje kontrowersyjna, a związki zawodowe zdecydowanie się jej sprzeciwiają. Jej rzeczywiste wdrożenie będzie zależało od decyzji kolejnego rządu i negocjacji z partnerami społecznymi.
